Al geruime tijd staat de wereld in het teken van de oorlog in Oekraïne. Burgers zoeken veiligheid, bedrijven passen hun strategieën aan, prijzen gaan omhoog en de groeiende internationale sanctielijsten krijgen veel aandacht.
Ook onder onze klanten merken wij momenteel onduidelijkheid over deze sanctielijsten en de Sanctiewet in het algemeen. Zo spelen er bijvoorbeeld vragen onder makelaars over de naleving van de Sanctiewet met betrekking tot Russische kopers van onroerend goed.
In deze blog kijken we daarom naar de Sanctiewet en de verplichtingen die deze met zich meebrengt. We leggen uit wat de Sanctiewet is, hoe sancties werken en hoe u als Nederlandse instelling de Sanctiewet correct naleeft.
De Sanctiewet
Sinds 1977 is in Nederland de Sanctiewet van kracht. Deze wet wordt vaak in één adem genoemd met de Wwft en heeft dan ook vergelijkbare doelen. Beide wetten zijn in het leven geroepen om financieel-economische criminaliteit te voorkomen en de integriteit van het financiële stelsel te beschermen.
De Sanctiewet is van toepassing op iedereen die zich in Nederland bevindt. Dit betreft dus alle Nederlandse (rechts)personen, maar ook alle Nederlanders in het buitenland.
Sancties
Op grond van de Sanctiewet kunnen personen, bedrijven of landen sancties opgelegd krijgen. Sancties zijn niet-militaire maatregelen, die bijvoorbeeld door de Verenigde Naties of de EU worden ingezet bij schendingen van het internationale recht of van de mensenrechten.
Er bestaan diverse soorten sancties. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
-
- Financiële sancties, zoals het bevriezen van bankrekeningen of het beperken van internationale transacties.
- Handelsbeperkingen, soms in het algemeen en soms gericht op een specifiek product. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de import of export van diamanten of olie.
- Wapenembargo’s, resulterend in het verbod om wapens te importeren of exporteren.
- Reis- en visumbeperkingen voor bepaalde personen.
Twee relevante voorbeelden van de uitvoering van de Sanctiewet zijn de beslaglegging van jachten van Russische oligarchen en de ontzegging van toegang tot het financiële stelsel in Europa voor Russische politici, vanwege de oorlog in de Oekraïne.
Sanctielijsten
Wanneer een land, bedrijf of persoon een sanctie krijgt opgelegd, dan komt dit op een sanctielijst te staan. Er bestaan verschillende sanctielijsten, zoals bijvoorbeeld de Nederlandse sanctielijst terrorisme, de Europese CFSP-lijst (Common Foreign and Security Policy) en de sanctielijst van de Verenigde Naties.
De sanctielijsten zijn continu in ontwikkeling. Er worden immers doorlopend sancties opgelegd en er worden dan ook elke dag nieuwe landen, bedrijven of personen op de lijsten gezet.
De Sanctiewet en de Wwft
Zoals al eerder kort genoemd, staat de Sanctiewet sterk in verbinding met de Wwft. Waar de Wwft zich echter met name richt op onderzoek naar cliënten, is de verplichting om de Sanctiewet na te leven iets breder.
Van Nederlandse Wwft-ondernemingen wordt namelijk verwacht dat ze voor al hun relaties nagaan of deze op een sanctielijst voorkomen. Relaties zijn in ieder geval alle cliënten, maar ook mogelijke andere betrokkenen bij financiële transacties.
Twijfelt u of uw instelling onder de Wwft valt? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Wij zoeken dit graag voor u uit.
Veel instellingen die met verplichtingen vanuit de Sanctiewet te maken hebben, vallen ook onder de Wwft. In de meeste leidraden voor de Wwft wordt de Sanctiewet dan ook toegelicht, en ook in de meeste Wwft-tooling worden de sanctielijsten meegenomen.
Wwft-tooling en de Sanctiewet
De verplichting om op grond van de Wwft en de Sanctiewet het juiste onderzoek uit te voeren klinkt wellicht als een zware taak, maar dit valt gelukkig erg mee.
Doorloopt u namelijk het cliëntenonderzoek volledig en monitort u uw cliënten zoals de Wwft dit van u verwacht, dan weet u gelijk of deze cliënten wel of niet op een sanctielijst staan.
De Wwft verlangt dat alle Wwft-plichtige instellingen:
- In de vorm van een cliëntenonderzoek nagaan of een (potentiële) cliënt verhoogde risico’s op het gebied van witwassen of terrorismefinanciering met zich meebrengt. Dit wordt gedaan in de vorm van een risicoanalyse die kijkt naar factoren zoals de betrokkenheid van een PEP (Politically Exposed Person), transacties met hoogrisicolanden, verdachte zaken zoals grote cashbetalingen, negatieve berichten in de media én de verschijning van de cliënt op een sanctielijst.
- Tijdens de duur van de relatie nagaan of één van de onderzochte risicofactoren alsnog ontstaat. Komt een bestaande cliënt bijvoorbeeld negatief in de media voor? Of verschijnt hij of zij op een sanctielijst? Dan kan het nodig zijn om verder onderzoek te doen of de relatie af te breken.
In de juiste Wwft-tooling wordt de gebruiker stap-voor-stap meegenomen door alle onderdelen van het cliëntenonderzoek. De tooling staat in verbinding met alle up-to-date sanctielijsten, waardoor direct een ‘hit’ wordt gegenereerd wanneer een (potentiële) cliënt op een van deze lijsten blijkt te staat.
Ook bevat een goede Wwft-tool een functionaliteit waarmee u uw bestaande cliënten monitort. Krijgt deze dan ook een sanctie en wordt hij of zij (of een bedrijf) op een sanctielijst genoemd, dan krijgt u daar een melding van en kunt u direct actie ondernemen.
Sanctielijsten belangrijker dan ooit
Waarom is het correct naleven van de Sanctiewet nu belangrijker dan ooit? Door de onrust in Rusland en Oekraïne heeft de EU recentelijk verschillende sancties ingesteld tegen Rusland. Zoals samengevat in dit artikel van de Raad van de EU, is onder meer besloten dat:
- Alle transacties met bepaalde Russische staatsbedrijven zijn verboden.
- De verlening van kredietbeoordelingsdiensten aan Russische personen of entiteiten is verboden.
- De lijst met personen die banden hebben met de industriële defensiebasis van Rusland is uitgebreid. Deze personen hebben strengere uitvoerbeperkingen opgelegd gekregen.
- Nieuwe investeringen in de Russische energiesector worden verboden.
- Handelsbeperkingen voor ijzer, staal en luxegoederen zijn ingevoerd.
Blijkt nu tijdens een cliëntenonderzoek of tijdens de monitoring van een relatie dat een (potentiële) cliënt een sanctie opgelegd heeft gekregen, dan is dit vaak direct te zien in een Wwft-tool. Na eventueel verder onderzoek, wordt dan ook vaak besloten dat de relatie op grond van de Wwft én de Sanctiewet niet door kan gaan.
MyComplyNow voor de naleving van de Wwft én Sanctiewet
Voor instellingen die graag makkelijk en snel de Wwft willen naleven, bieden wij hét platform voor de uitvoering van het cliëntenonderzoek: MyComplyNow.
MyComplyNow bevat onder meer de toetsing en monitoring van cliënten op alle relevante sanctielijsten, in de vorm van onze WwftCheck. Deze check is altijd up-to-date en brengt u direct op de hoogte wanneer een cliënt op een sanctielijst staat. Ook wanneer dit om een langdurige relatie gaat.
Met MyComplyNow leeft u niet alleen de Wwft gemakkelijk na, maar heeft u ook direct aan een belangrijke verplichting in het kader van de Sanctiewet voldaan: de controle van de sanctielijsten met betrekking tot uw cliënten.
MyComplyNow uitproberen?
Heeft u vragen?
Zoals eerder kort aangegeven, zijn instellingen naast het controleren of cliënten op een sanctielijst staan, ook verplicht om deze controle uit te voeren voor eventuele andere betrokkenen bij financiële transacties.
Heeft u vragen over de naleving van de Wwft en de Sanctiewet? Neem dan gerust contact met ons op voor vragen of een vrijblijvende kennismaking. U kunt ons bereiken op (088) 600 14 50 of via [email protected].
